EVLENME EHLİYETİ VE KOŞULLARI
Evlenme, yasalar tarafından belirli koşulların yerine getirilmesi şartıyla gerçekleştirilebilen bir sosyal ve hukuki bir durumdur. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlenmenin koşulları şunlardır:
- Yaş: Türk Medeni Kanunu’na göre, erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Bu durumda, karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.
- Ayırt etme gücü: Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez. Ayırt etme gücü, kişinin evlilik işlemini yaparken anlama ve kavrama yeteneğini ifade eder. Örneğin, zihinsel engelliler veya akıl hastaları, ayırt etme gücüne sahip olmadıkları için evlenemezler.
- Yasal temsilcinin izni: Türk Medeni Kanunu’na göre, küçük veya kısıtlı olanlar yasal temsilcilerinin izni olmadan evlenemezler.
– Küçükler: Küçük, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez. Yasal temsilci, genellikle küçüğün anne, babası veya vasisi olabilir.
– Kısıtlılar: Kısıtlı, yasal temsilcisinin izni olmadan evlenemez. Bu durumda, kısıtlının yasal temsilcisi, genellikle vasisi veya kısıtlıyı mahkeme tarafından atanan vasi olabilir. Ancak, yasal temsilci izin vermediği takdirde, küçük veya kısıtlı kişi, mahkemeye başvurarak haklı bir sebep sunarsa, mahkeme evlenmesine izin verebilir. Bu durumda, mahkeme yasal temsilciyi dinler ve gerekli incelemeleri yaparak karar verir. Bununla birlikte, evlenme işlemi için yukarıdaki koşulların yanı sıra bazı diğer
belgelerin de sunulması gerekebilir. Örneğin, evlenme izin belgesi, sağlık raporu, nüfus cüzdanı, vesikalık fotoğraf gibi belgeler sunulması gerekebilir. Sonuç olarak, evlenme işlemi, belirli koşulların yerine getirilmesi şartıyla gerçekleştirilebilir. Yasal temsilci izni, ayırt etme gücü, yaş gibi koşulların yanı sıra diğer belgelerin de sunulması gerekebilir. Bu koşullar, evlilik işleminin hukuki geçerliliği için oldukça önemlidir. Evlenme işlemi öncesinde bu koşulların dikkatlice incelenmesi ve yerine getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, evlilik, iki kişinin ömür boyu birlikte yaşayacakları bir yoldur. Bu nedenle, evlenme kararı vermeden önce, kişilerin birbirlerini tanımaları, uyumlu olup olmadıklarını değerlendirmeleri, karşılıklı saygı ve anlayış çerçevesinde birbirlerine bağlanmaları gerekmektedir. Evlilik, iyi düşünülerek ve doğru kişiyle yapıldığında mutlu bir yaşamın temelini oluşturabilir.
EVLENME ENGELLERİ
Elbette, evlilik, iki kişinin karşılıklı sevgi ve saygı duygularına dayalı bir birliktelik kurmalarıdır. Ancak, bazı durumlarda evlilik yapılması yasaklanmıştır. Bu durumlara “evlenme engeli” denir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlenme engelleri üç ana grupta toplanabilir:
I. Hısımlık
Türk Medeni Kanunu bazı hısımlık ilişkilerine özel değer afetmiş ve bu durumlarda evliliği yasaklamıştır. Buna göre,
- Üstsoy ile altsoy arasında,
- Kardeşler arasında,
- Amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında evlenmek yasaktır.
Ayrıca, kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında evlenmek yasaktır.
Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında da evlenme yasağı vardır.
II. Önceki evlilik
-Önceki evlilik var ise:
Önceki evlilik yasal olarak sona ermeden yeniden evlenmek yasaktır. Yeniden evlenmek isteyen kişinin önceki evliliğinin sona ermiş olduğunu ispat etmesi gerekmektedir.
-Gaiplik Durumunda:
Gaipliğine karar verilen kişinin eşi, evliliğin feshine dair bir karar alınmadan yeniden evlenemez. Kaybolanın eşi, evliliğin feshini gaiplik başvurusuyla birlikte veya ayrı olarak bir dava açarak talep edebilir. Evliliğin feshi, davacının yerleşim yeri mahkemesinde ayrı bir dava yoluyla istenir.
-Kadının Bekleme Süresi:
Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez. Ancak, doğurmakla bu süre sona erer. Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırabilir.
III. Akıl hastalığı
Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler.
EVLENME BAŞVURUSU VE TÖRENİ
Türk Medeni Kanunu Evliliğe büyük bir önem atfetmiş ve evlilik başvurusu ve törenin nasıl yapılacağını bazı şekli şartlara bağlamıştır. Buna göre; Evlenmek isteyen çiftlerin, içlerinden birinin oturduğu yer evlendirme memurluğuna birlikte başvurması gerekmektedir. Evlendirme memuru, belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır. Başvuru, evlenecekler tarafından yazılı veya sözlü olarak yapılır. Başvuru sırasında, evlenecek erkek ve kadın nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğini, önceki evlilikleri sona ermiş ise buna dair belgeleri, küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal
temsilcisinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesini ve evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporunu ibraz etmek zorundadırlar. Evlendirme memuru, evlenme başvurusunu ve buna eklenmesi gereken belgeleri inceler. Başvuruda bir noksanlık görürse bunu tamamlar veya tamamlattırır. Başvurunun usulüne uygun olarak yapılmadığı veya evleneceklerden birinin evlenmeye ehil olmadığı ya da evlenmeye yasal bir engel bulunduğu anlaşılırsa, evlenme başvurusu reddolunur ve durum evleneceklere yazıyla hemen bildirilir. Evleneceklerden her biri evlendirme memurunun ret kararına karşı mahkemeye başvurabilir. İtiraz, evrak üzerinde incelenip kesin karara bağlanır. Ancak, mutlak butlan sebeplerinden birinin bulunduğuna ilişkin ret kararlarına karşı açılan davalar, basit yargılama usulüyle görülür.
Evlendirme memuru, evlenme koşullarının varlığını tespit ederse veya ret kararı mahkemece kaldırılırsa, evleneceklere evlenme gün ve saatini bildirir veya isterlerse evlenme izni belgesini verir. Evlenme izni belgesi, verildiği tarihten başlayarak altı ay içinde evleneceklere herhangi bir evlendirme memuru önünde
evlenebilme hakkı sağlar.
Evlendirme işlemleri, çiftlerin evlilik cüzdanı almasıyla tamamlanır. Bu evlilik cüzdanı, Türk Medeni Kanunu’na göre evliliğin resmi bir kanıtıdır. Evlenen çiftlerin nüfus kayıtları da evlilik cüzdanına işlenir.
Evlendirme işlemleri, çiftlerin hayatlarında önemli bir dönüm noktasıdır ve evlilik cüzdanı, resmi bir belgedir. Bu nedenle, evlilik öncesinde gerekli belgelerin tamamlanması ve evlenme işlemlerinin usulüne uygun şekilde gerçekleştirilmesi önemlidir. Evlenme koşullarının bulunmadığının anlaşılması veya belgelerin verilmesinden başlayarak altı ayın geçmesi hâlinde, evlendirme memuru evlenme törenini yapamaz.
Evlenme töreni, evlendirme dairesinde evlendirme memurunun ve ayırt etme gücüne sahip ergin iki tanığın önünde açık olarak yapılır. Ancak, tören evleneceklerin istemi üzerine evlendirme memurunun uygun bulacağı diğer yerlerde de yapılabilir. Evlendirme memuru, evleneceklerden her birine birbiriyle evlenmek isteyip istemediklerini sorar. Evlenme, tarafların olumlu sözlü cevaplarını verdikleri anda
oluşur. Memur, evlenmenin tarafların karşılıklı rızası ile kanuna uygun olarak yapılmış olduğunu açıklar.
Evlenme töreni biter bitmez evlendirme memuru eşlere bir aile cüzdanı verir. Aile cüzdanı gösterilmeden evlenmenin dinî töreni yapılamaz. Evlenmenin geçerli olması dinî törenin yapılmasına bağlı değildir.
Av. Ezgi GÜLAY Hukuk ve Danışmanlık olarak size bu konuda sunacağımız hizmetler ise şunlardır;
- Hukuki danışmanlık: Bu danışmanlık, evlilik hukuku, boşanma, tazminat talepleri, velayet ve ortak alınan malların paylaşımı.
- Sözleşme hazırlama: Evlilik öncesinde mal rejimleri hususunda bilgilendirme ve mal rejimi sözleşmelerinin hazırlanması.
- Dava açma: Evlilik süreci, bazen dava açma gerektiren anlaşmazlıklarla, boşanmalarla sonuçlanabilir. Bu yönden maddi, manevi tazminat, velayet ve malların paylaşımı davalarının açılması
